Leonardo da Vinci'nin eşsiz eseri "Salvator Mundi", 15. yüzyılda Kral 1. Charles'ın kraliyet koleksiyonuna giriş yapmıştı. Seneler sonra, birkaç müzayede aracılığıyla el değiştirdikten sonra; yalnızca 20 dakika süren nefes kesen bir açık artırmada, bu "Dünyanın Kurtarıcısı" tablosu, 450.3 milyon dolarlık rekor bir fiyata satıldı. 

Sanatın insanlık tarihinin en eski yatırım türlerinden biri olarak kabul edildiğini ve binlerce yıl boyunca kültürler arası değerli bir varlık olarak korunduğunu biliyoruz. Ancak, bu denli değer artışının altında yatan birçok faktör var ve bu faktörlerin sanatın değerini neden ve hangi şekillerde etkilediği pek çoğumuzun kafasında soru işaretleri bırakıyor.

Bu yazıda, sanat eserlerinin değer kazanmasını etkileyen ana faktörleri bir bir inceleyeceğiz, ve soru işaretlerini ortadan kaldıracağız!

📈Sanat Eserleri Neye Göre Değer Kazanır?

1. Sanatçının Ünü ve Tanınırlığı

Sanatçının ünü ve tanınırlığı, eserlerinin değerini büyük ölçüde etkiler. Dünya çapında tanınmış bir sanatçının imzasını taşıyan eserler, koleksiyonerler için özel bir çekicilik taşır. Bu sanatçının özgün bir tarzı, tekniği veya temsil ettiği dönemle olan ilişkisi, eserin değerini artırır.. Örneğin, Vincent van Gogh'un renk kullanımındaki eşsizliği ve döneminin izlerini taşıyan eserleri, onun sanatının değerini belirleyen en önemli faktördür.

2. Teknik, Ustalık ve Zanaat Becerisi

Sanat eserinin yapımında kullanılan teknikler, sanatçının ustalığı ve zanaat becerisi de eserin değerini artıran faktörlerden biridir. Örneğin, yağlı boya tabloların katmanlı ve detaylı bir teknik kullanımı, resmin derinliğini ve dokusunu artırarak eserin değerini yükseltir. Benzer şekilde, bir heykelin incelikle işlenmiş detayları ve dengeli oranları, kullanılan materyal gibi etmenler sanat eserinin değerini yükseltir.

3. Dönem ve Tarz

Bir eserin hangi dönemin veya sanat akımının bir parçası olduğu değerini büyük ölçüde etkiler. Örneğin, Rönesans dönemi eserleri genellikle büyük değere sahiptir çünkü bu dönemde yaşayan sanatçılar hem bir devrime imza atmıştır hem de sanat tarihinde ilk kez perspektifi ustaca kullanarak gerçekçi tablolar yaratmışlardır. Ayrıca, belirli bir sanat akımının temsilcisi olan eserler, o akımın en yüksek ifadesi olarak değerlendirilir. Örneğin, Piksel Sanatı veya Pop Art gibi iz bırakmış akımların önemli bir örneği olarak kabul edilen eserler, bu akımın hayranları ve koleksiyonerleri arasında özel bir ilgi görür. 

4. Konu, İçerik ve Duygu

Sanat eserinin konusu ve içeriği, izleyici veya koleksiyonerler üzerinde büyük bir etki bırakabilir. Tarihsel bir olayı, duygusal bir anıyı veya evrensel bir temayı işleyen eserler, izleyici ile derin bir bağ kurma potansiyeline sahiptir. Aynı zamanda, eserin içeriğinin sembolik derinliği ve sanatsal ifadesi de değerini belirleyebilir. Sanat tarihinin en bilinen parçalarından bir örnek verecek olursak: Vincent van Gogh'un "Yıldızlı Gece" tablosu, en ikonik eserlerden biridir. Tablonun içeriğini incelediğinizde, yıldızlarıyla ve renk paletinin bütünlüğüyle oluşturulmuş bir gökyüzünün altındaki köy manzarasıyla karşılaşırsınız. Van Gogh, bu eserinde kendi iç dünyasını yansıtarak yıldızların ve gece manzarasının altında bir huzur ve huzursuzluk dengesi oluşturur. Bu eser, sanatçının duygularını, içsel çatışmalarını ve yaratıcı enerjisini yoğun bir şekilde yansıtan bir örnektir. Bu nedenle, "Yıldızlı Gece" tablosu, konusu ve içeriğiyle değeri en yüksek sanat eserleri arasında sayılır.

5. Rarite ve Eşsizlik

Sanat eserinin nadir veya eşsiz olması, değerini artıran en önemli etmenlerden biridir. Bir sanat eserinin benzersiz olması, koleksiyonerler için büyük bir çekicilik taşır çünkü bu, o eserin dünyada eşi benzeri olmadığı anlamına gelir ve sahip olan kişiyi özel kılar. Ayrıca, sınırlı bir sayıda olması da talebi artırarak eserin değerini yükseltebilir. Örneğin, Leonardo da Vinci'nin "Mona Lisa" tablosu, sanat tarihindeki en nadir ve eşsiz eserlerden biridir. Bu tablo, ünlü sanatçının portre çalışmalarının en ünlüsüdür. "Mona Lisa", sadece Da Vinci’nin tarzının ve yeteneğinin bir yansıması olmakla kalmaz, aynı zamanda tüm sanat tarihindeki önemiyle de eşsiz ve paha biçilemezdir. Her ne kadar günümüzde birçok defterin kapağı, telefon kılıfı, hatta nevresim takımı gibi ürünlere baskı olarak basılmış olsa da dünya çapında başka bir otantik "Mona Lisa" yoktur, bu nedenle bu tablonun benzersizliği ve nadirliği, onun değerini büyük ölçüde artırır ve hatta ürünün replikalarının günlük hayatımızda sirküle edilmesi otantiğinin değerini artırır. Bu eşsizlik, koleksiyonerler ve sanatseverler için büyük bir cazibe kaynağıdır.

6. Köken

Bir eserin önceki sahipleri ve tarihi, eserin değerini etkileyebilir. Özellikle ünlü koleksiyoncuların veya önemli galerilerin sahipliği, eserin değerini artırabilir. Eğer bir eser, tarihsel olarak önemli bir koleksiyonun bir parçası olduysa veya önemli bir sergide sergilenip  dikkat çektiyse bu da eserin değerini artıran faktörlerden biri olacaktır. Pablo Picasso'nun "Les Femmes d'Alger" tablosunun kökeni oldukça etkileyicidir. Bu eser, 1955 yılında Picasso tarafından yaratılmış ve ardından bir dizi önemli koleksiyonerin sahipliğine geçmiştir. Daha sonra 2015 yılında düzenlenen bir müzayedede rekor bir fiyata satılarak tarihi bir olay haline gelmiştir. Önceki sahipleri arasında, ünlü koleksiyoner ve sanat simsarı Victor Ganz da bulunmaktadır. Bu tablonun kökeni, onun değerini artırır çünkü bu eserin sanat tarihindeki önemi ve önceki sahipleri, onu özel kılar.

7. Medyum ve Malzeme

Sanat eserinin hangi malzeme kullanılarak yapıldığı da önemlidir. Örneğin, bir yağlı boya tablo, bir suluboya resimden farklı bir değere sahip olabilir çünkü yağlı boya, renklerin daha doygun ve canlı olmasını sağlar. Benzer şekilde, bir bronz heykel, bir ahşap heykelden farklı bir değere sahip olabilir çünkü bronzun dayanıklılığı ve şekil verme kolaylığı vardır.

8. Eserin Durumu

Sanat eserinin korunma durumu, değeri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. İyi korunmuş, hasarsız eserler genellikle daha değerlidir çünkü bu, eserin orijinal halini en iyi şekilde yansıtır. Herhangi bir hasarın veya bozulmanın olması, eserin değerini azaltabilir çünkü bu durumda onarım maliyeti ve eserin orijinalliğini kaybetme riski söz konusudur.

9. Piyasa Talebi

Sanat pazarındaki talep, eserin değerini büyük ölçüde etkileyebilir. Popüler bir sanatçının eserleri genellikle daha yüksek fiyatlara satılır çünkü bu eserler arasında büyük bir rekabet olabilir. Ayrıca, belirli bir sanat akımının veya dönemin popülerliği, o döneme ait eserlerin değerini artırabilir.

10. Eleştirel Değerlendirme

Sanat eleştirmenleri ve uzmanlarının esere verdiği değerlendirmeler, eserin sanatsal önemini ve değerini etkileyebilir. Olumsuz eleştiriler sanat eserinin değerini düşürebilirken pozitif eleştirel değerlendirmeler, bir eserin değerini artırabilir çünkü bu sanat dünyasında o eserin tanınmasını ve takdir edilmesini sağlar.

Sonuç olarak, bir sanat eserinin değeri birçok farklı faktöre bağlıdır ve bu faktörlerin birleşimi eserin değerini belirler. Sanatın, insanın duygularını ve düşüncelerini ifade etmek için kullanılan en güçlü araç olması durumu sanatın değerini binlerce yıldır taze tutuyor ve ekonomik koşullar fark etmeksizin her yıl bir geçen yıla göre daha da değerlenmeye devam ediyor. 

Her bir sanat eseri; kendi döneminin, sanatçısının ve içerdiği duyguların bir yansımasıdır. Bu nedenle, her biri benzersizdir ve kendi hikayesini anlatır. Sanat eserlerini değerlendirirken, nihai karar izleyiciye, koleksiyoncuya veya sanatseverin kendi bakış açısına dayanır. Bu, sanatın kişisel ve evrensel bir deneyim olduğunu gösterir ve onu en değerli kılan da budur.

Artiox, sanat yatırımını sadece geleneksel halinden çıkarıyor ve hisse senedi alıp satar gibi eksper onaylı ve sigortalı sanat eserlerine ait ‘tokenleri’ kolayca alıp satmanızı sağlar. Böylece, giriş bariyeri olmadan küçük ücretlerle değerli bir sanat eserinin parçasına yatırım yaparak sanat yatırımcısı olabilirsiniz.

Artiox ile:

• Bir eserin tümüne yüklü bir fon yatırmak yerine bir kısmına ortak olabilir, portföyünüzü listelenen diğer eserlerle çeşitlendirebilirsiniz.

• İstediğiniz kadarını anında piyasa fiyatından alıp satabilir, dilediğiniz noktalara alım ya da satım emirleri verebilirsiniz.

• Sanat yatırımlarını geleneksel yöntemlere göre daha etkin yönetebilirsin.

Keşfetmek isterseniz, doğru adrestesiniz.